“Tığ yerine bakır kalıbı bu şekilde kolayca kazımanın (oymanın) yolunun bulunması çok güzel.” Benvenuto Cellini (1565-1567)

Asit-oyma /Acquaforte / Radierung / Etching / Eua forte, Gravure à l’eau-forte /

Asit-oyma, metal plaka üzerindeki kazımanın, aşındırmanın, oymanın dolaylı olarak yapıldığı (kimyasal yöntemle) gravür tekniklerindendir.

Bakır, çinko, demir ya da sarı metal plakanın yüzeyi önce temizlenir. Plakanın arka yüzeyi, asitlerden korumak için lak ile kaplanır. Plakanın ön yüzeyine ise asit-oyma tekniği için hazırlanmış gravür verniği yumuşak fırça ile yaklaşık 30 C° ısıtılmış tandır üzerinde (ısıtılmış tandır verniğin metal plaka üzerinde eşit şekilde yayılmasını sağlar) ince bir şekilde sürülerek kaplanır. Verniğin üzeri (mum yakılarak) is ile kaplanırsa siyahlaşan plakanın yüzeyindeki verniğe desenin işlenmesi daha kolay kontrol edilir.

Desen plakanın yüzeyine metal gravür uçları ile çizilir. Burada dikkat edilecek nokta çelik kalemlerle sadece verniğin kaldırılıp alınmasıdır. Çelik kalemlerin metal üzerine gereğinden fazla bastırılması halinde oluşacak metal çapakları çizgilerin netliklerini, düzgünlüklerini bozarlar.

Metal plakanın üzerindeki vernik çelik kalemlerle alındıktan sonra, Plaka (metalin cinsine uygun) bir asidin içerisine yatırılır. Daha önce gücü denenmiş asit içinde, istenilen değerdeki çizgileri elde etmek için belirli bir süre bekletilir.

Asitten çıkartılan plaka su ile yıkandıktan sonra üzerindeki lak ve gravür verniği çözücüler ile temizlenir.

Kalıba mürekkep verilme şekli derin-baskı ya da yüksek-baskı tekniklerindeki gibi ya da her iki mürekkeplandirme şekli birlikte olabilir.

Kalıba derin baskı yöntemi ile mürekkep vermek, mürekkebin asit tarafından oyulan çukurlarda kalmasını sağlar. Asitler tarafından oyulmayan yerler gravürün beyaz kısımlarını oluştururlar. Kalıba yüksek baskı yöntemi ile mürekkep merdane ile verilir ve derin baskının aksine asit tarafından oyulan kısımlar gravürün beyaz kısımlarını oluştururlar. Kalıbı bu iki yöntemi birlikte kullanarak ilk olarak Stanley William Hayter mürekkeplendirmiştir. Bu mürekkeplendirme yöntemi ile kağıdın beyaz kısımları da mürekkep ile kaplanmış ve renkli bir zemin yaratılmış olur.

Mürekkeplendirilen kalıp, üzerine nemlendirilmiş kağıt ve keçe koyularak derin baskı gravür presinden geçirilir. Yün keçenin nemli kağıt üzerinde yaptığı basınç kalıbın üzerindeki gravürü oluşturan mürekkeplerin kağıdın üzerine geçmesini sağlar. Bu mürekkeplendirme ve basma işlemi sanatçının belirlediği tiraj tamamlanıncaya kadar devam eder.

Dünyadaki en yaygın gravür tekniklerinden biri olan asit-oyma, ilk olarak silah üreten zanaatkarların atölyelerinde doğmuştur. Silah üreten bu zanaatkarlar asit-oyma tekniği ile demiri aşındırarak silahların, kılıçların üzerine motifler işliyorlardı.